سارا ندافیان
در چنین جامعه‌ای هر فرد صرف نظر از پیشینه‌ی خود، به طور فعال در شکل دادن به آینده این جامعه مشارکت می‌کند. سباستین روث، معتقد است که یکی از مزایای بزرگ موسیقی این است که فرآیندی ساختار یافته را در اختیار ما قرار می‌دهد که در آن افراد با پیشینه‌های بسیار متفاوت، نظرات مختلف و دیدگاه‌های متنوع از جهان، می‌توانند گردِ هم بیایند و اجازه دهند که موضع مخالف آنها باقی بماند، آن را بپذیرند و به آن احترام بگذارند در حالی که بالقوه با آن مخالف هستند. این افراد وقتی با هم می‌نوازند، باید در حین نواختن، گوش کنند. این هم‌زمانی به یک احترام متقابل منجر می‌شود. تصور کنید در یک ارکستر (orchestr) یا آنسامبل* مشغول نواختن هستید، شما هم‌زمان گوش می‌کنید و می‌نوازید.
در واقع اگر هنگام نواختن به درستی گوش ندهید، نمی‌توانید بنوازید. به همین دلیل است که موسیقی چنین الگوی جالبی برای ایجاد محیطی است که در آن شهروندان مدنی پرورش یابند. موسیقی علاوه بر اینکه وسیله‌ای برای رشد شخصی است، می‌تواند بستری برای این باشد که بیاموزید چگونه عضوی از یک گروه، یا شهروندی از یک جامعه باشید.
پاملا روزنبرگ (Pamela Rosenberg) رئیس آکادمی آمریکایی برلین، هدف برنامه پیشدبستانی آموزش موسیقی را اینگونه توصیف می‌کند: «هدف این برنامه ساخت تعداد زیادی نوازنده‌ی کوچک نیست. بلکه کمک به کودکان برای یادگیری در مورد زندگی از طریق موسیقی است. اگر در پایان دوران پیشدبستانی، سازی را انتخاب کردند، اتفاق خوبی است، اما هدف این نیست. این برنامه در مورد یادگیری گوش دادن به زندگی و نیز دسترسی به دنیای اطراف از طریق این وسیله است. موسیقی به آنها یک روش مضاعف برای درک جهان و درک دیگری می‌دهد.»
در ونزوئلا نمونه‌ی دیگری از موسسات برخاسته از جامعه در زمینه آموزش موسیقی وجود دارد که برنامه‌ای گسترده برای یادگیری موسیقی از طریق ارکسترهای جوان و آنسامبل‌‌ها ارائه می‌دهد. این برنامه با عنوان «ال – سیستما» (El sistema) نزدیک به نیم قرن است که در ونزوئلا در جریان است. مدیر این برنامه، معلمان، هنرجویان و والدین آنها همه این عبارت را در مکالمات روزمره‌ی خود در مورد هدف این برنامه به کار می‌برند که ال – سیستما، موسیقی‌دان تربیت نمی‌کند بلکه در حال ساخت شهروندانی برای جامعه است. در واقع دو مفهوم ساخت شهروند و خلق موسیقی عالی برای افرادی که با ال – سیستما مرتبط هستند، جدایی‌‌ناپذیر است.
دکتر خوزه آنتونیو آبرئو (Jose Antonio Abreu)، بنیانگذار ال – سیستما، در یکی از «سخنرانی‌های تد» (Ted Talks) خود در سال ۲۰۰۹ به این نکته اشاره می‌کند که: «در ذات خود، ارکستر و گروه کر بسیار فراتر از ساختارهای هنری هستند. آنها مدارس زندگی اجتماعی هستند، زیرا آواز خواندن و نواختن با همدیگر به معنای همزیستی صمیمانه به سمت کمال و برتری است. نوازندگان و خوانندگان با پیروی از نظمی سختگیرانه و تلاش زیاد، برای دستیابی به هماهنگی و هارمونی می‌کوشند و زیبایی آن را لمس می‌کنند.»
*آنسامبل (Ensemble): گروهی از نوازندگان یا خوانندگان که با هم اجرا می‌کنند – معمولا کمتر از ۱۰ نفر هستند.
۱ نظر