محمدرضا مقدم
با توجه به اهمیت کتاب، در این مدت با چه استقبالی از طرف اهالی موسیقی مواجه شدید؟
در مورد استقبال تعدادی از مدرسان سنتور که با آموزش ردیف صبا سروکار دارند پیش‌تر گفتم اما در کلاس سنتور خود نیز هنرجویانی دارم که آموزش ردیف سنتور صبا را با ویرایش بنده آغاز کرده‌اند یا در حال دورۀ ردیف صبا از روی ویرایش بنده‌اند و بازخوردهای مثبتی نسبت به سهولت آموزش و رشد ایشان در ردیف‌نوازی گرفته‌ام.
سنتور جزو سازهای پرطرفدار موسیقی ایرانی است و عموم مدرسان، ردیف استاد صبا را تدریس می‌کنند؛ با این حساب چرا تیراژ کتاب پایین است با توجه به اینکه قیمت بسیار مناسبی هم دارد.
بر خلاف آنچه گفتید، در حال حاضر عموم مدرسان سنتور ردیف استاد صبا را تدریس نمی‌کنند! اکنون در بسیاری کلاس‌های سنتور پس از دورۀ مقدماتی، به‌جای آنکه ردیف و آموزش قطعات کلاسیک سنتورنوازی محور قرار گیرد، با محورقراردادن کتاب‌های زرد ترانه و تصنیف چند سالی وقت هنرجو را تلف می‌کنند بی‌آنکه تکنیک هنرجو را از حد مبتدی فراتر ببرند. کتاب‌های بازاری برای اجتماعی که آموزش جدی موسیقی برای اکثریتش چندان معنایی ندارد و موسیقی و هنر برایش در حد تفنن است!
بین مدرسان سنتور عده‌ای هم ردیف نورعلی برومند، منسوب به میرزاعبدالله، را ردیف می‌دانند و آن‌را آموزش می‌دهند؛ کارگانی که ارتباطی به سنتور و تکنیک آن، که به مساعی صبای بزرگ به دست ما رسیده، ندارد. ردیف سنتور را رها کرده و روایتی دست‌دوم از ردیف سه‌تار را که با تار نوازنده‌ای غیرحاذق اجرا شده و به قول مرحوم استاد علی تجویدی بدترین تار تاریخ موسیقی ایران است با سنتور می‌نوازند و آن‌را ردیف به‌حساب می‌آورند و ردیف سنتور صبا را ردیف نمی‌دانند!
موضوع دیگر اینکه استاد پایور در دهۀ هفتاد ردیف راست‌کوک خود را با عنوان «دورۀ ابتدایی سنتور» منتشر کردند، که البته ابتدایی نیست و تکنیک نواختن‌اش از ردیف سنتور صبا نیز بالاتر است! هدف استاد از انتشار این ردیف آن بود که هنرجویان تکنیک‌شان در ردیف‌نوازی ارتقا یابد تا وقتی به ردیف سنتور استاد صبا می‌رسند درک موسیقایی و تکنیک بالاتری برای اجرای آن داشته باشند.
اکنون سال‌هاست بسیاری از مدرسان سنتور که هنوز ردیف و ردیف‌نوازی در برنامۀ تدریسشان قرار دارد ردیف راست‌کوک استاد پایور را پیش از ردیف سنتور صبا تدریس می‌کنند و عملاً تا هنرجو در این برنامۀ آموزشی به ردیف صبا برسد چند سالی باید سنتور زده باشد. اما در واقع امروزه بسیاری هنرجویان بیشتر از یک ردیف نمی‌نوازند و اگر ترک تحصیل نکنند و سنتورنوازی را ادامه دهند شوقی هم به زدن ردیف دوم ندارند و به آموزش مطالب دیگر می‌پردازند!
به‌عنوان مدرس ردیف در دانشگاه طی هفت سال در دهۀ نود ملاحظه می‌کردم اقبال دانشجویان به نواختن ردیف چقدر نسبت به دو دهۀ پیش که خود دانشجوی موسیقی بودم کم شده و تعدادی از دانشجویان حتی حاضر به حفظ ردیف و اجرای یک دستگاه یا آواز برای امتحان پایان‌ترم خود نیستند و مثلاً به‌جای یک دستگاه، یک‌سوم آن‌را حفظ می‌کنند و در جلسۀ امتحان حضور می‌یابند!
۱ نظر