گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

داستان سینتی‌سایزر: اودیسه الکترونیکی (۶)

وصله ها و موسیقی تجربی
اختراعات قابل توجهی در روش‌ها و فناوری تولید صدا با استفاده از نوسان سازهای الکتریکی از سال ۱۹۳۰ تا ۱۹۶۹ وجود دارد اما اختراع نوسان سازهای الکترونیکی کنترل شده با ولتاژ (Voltage Controlled Oscillators – VCO) و سیستم آنولوپ (Envelope) با ساختار آمپلی فایر کنترل شده توسط ولتاژ (ADSR) توسط ولادیمیر اوساچوفسکی، رئیس دانشکده موسیقی الکترونیک دانشگاه پرینستون کلمبیا در سال ۱۹۶۵ و تکمیل و بهبود آن توسط رابرت موگ (Robert Moog) مهمترین رخداد در حوزه سینتی سایزرهای دوران آنالوگ است.

در فاصله سال‌های دهه ۳۰ و دهه۶۰، سینتی سایزرهای زیادی در کشورهای آمریکا، آلمان، روسیه و فرانسه ساخته شد. این سینتی سایزرها همگی آنالوگ بودند و هرکدام از روش سنتز بخصوصی برای تولید صدا استفاده می‌کردند.

ابعاد و وزن این سینتی سایزرها بسیار بزرگ بود و آن ها از کنارهم قراردادن قطعات کوچکتری به نام ماژول های تولید صدا چون نوسان ساز، نوسان سازهای فرکانس پائین (Low Frequency Oscillator – LFO)، آنولوپ‌ها (Envelope) که شامل آنولوپ بلندی صدا، آنولوپ فیلتر و آنولوپ پیچ (Pitch) می‌شود، میکسر که وظیفه تقسیم کمیت بلندی صدا از نوسان سازهای مخلف را در مسیر سیگنال دارد و فیلترها و انواع ماژول‌هایی که به نحوی صدا را تغییر می‌دهد، تشکیل می‌شدند که به همین دلیل این سینتی سایزرها به سینتی سایزرهای ماژولار معروف هستند.

هدایت مسیر امواج تولید شده از نوسان سازها به ماژول های دیگر چون “LFO” و “Envelope” از طریق اتصال رشته سیم‌هایی به نام وصله (Patch) انجام می‌شد که ظاهر این سینتی سایزرها را شبیه به مراکز تلفن آن زمان می‌کرد! در این دوره سینتی سایزرها مورد توجه موسیقی دان‌های سریالیست، موسیقی دان های آوانگارد و موسیقی تجربی قرار گرفت.

موسیقی دان‌های سریالیست، به نت‌ها علاقه ای نداشتند. رنگ صدا برای آنها مهمتر از نت بود. در این دوره سینتی سایزرها، بنا به نوع کاربردشان در موسیقی آتونال، به هیچ کنترلری که با آن بتوان نت موسیقی را به صورت منظم و قاعده‌مند نواخت مجهز نبود.

از معروف ترین آثار موسیقی ساخته شده با سینتی سایزرهای ماژولار در این دوره می‌توان به کمپوزیسیون برای سینتی‌سایزر، از میلتن ببیت (Milton Babbitt) در سال ۱۹۶۱ که در خلق آن از سینتی‌سایزر ماژولار عظیمی که سرتاسر یک دیوار از مرکز موسیقی الکترونیک پرینستن در نیویورک را اشغال می‌کرده است. از دیگر آهنگسازان به نام سریالیست که از سینتی سایزرهای ماژولار برای تولید موسیقی کانکریت (Concrete Music) استفاده کرده اند می‌توان از پدر این موسیقی یعنی پیر شافر (Pierre Schaeffer) و کارل هاینز اشتوک هاوزن (Karlheinz Stockhausen) نام برد.

محمدعلی پورخصالیان

محمدعلی پورخصالیان

محمدعلی پورخصالیان
متولد ۱۳۵۷ تهران
نویسنده، مترجم، نوازندۀ پیانو، کیبورد و سینتی‌سایزر و طراح صدا

۱ نظر

بیشتر بحث شده است