گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

داستان سینتی‌سایزر: اودیسه الکترونیکی (۷)

طاووس سازهای الکترونیکی، باخ و بیتلز
همکاری رابرت موگ و ولادیمیر اوساچوفسکی و پیوستن هربرت داچ (Herbert Deutsch) به این دو دانشمند، منجر به ساخت «سینتی سایزرهای ماژولار موگ» شد. این سینتی سایزرها از آن زمان تا به امروز، از بهترین سینتی سایزرهای جهان به حساب می‌آیند. پنج رویداد مهم پس از این همکاری در جهان موسیقی الکترونیک باعث شد تا سینتی سایزر از سازی در گستره جهان موسیقی دان های آوانگارد و تجربی به گستره وسیع تر موسیقی مردم پسند، کلاسیک و راک وارد شود.

نخستین رویداد: انتخاب کلاویه پیانو (کیبورد) به عنوان ابزار کنترل نت های موسیقی برای سینتی سایزرها، توسط رابرت موگ و هربرت داچ.

دومین رویداد: طراحی فیلتر پائین گذر (Low Pass Filter) مخصوص موگ توسط رابرت موگ.

سومین رویداد: همکاری یکی از شاگردان با استعداد اوساچوفسکی به نام وندی کارلوس (Wendy Carlos) با رابرت موگ، و استفاده او از سینتی سایزرهای ماژولار موگ برای ساخت اولین آلبوم موسیقی کلاسیک مردم پسند در سال ۱۹۶۸ با استفاده از سینتی سایزر، جهان موسیقی را دچار شوک بزرگی کرد. این آلبوم که سویچ آن باخ (Switched On Bach) نام داشت و حاوی ۱۲ اثر از معروف ترین آثار یوهان سباستین باخ بود.

با توجه به این که سینتی سایزر مورد استفاده توسط وندی کارلوس، تنها قادر بود یک نت را در زمان تولید کند، تک تک نت های آثار باخ توسط وندی کارلوس به صورت جداگانه نواخته شده بود و با فناوری ضبط آن زمان کل اثر به صورت یک اثر چند صدایی میکس شده بود. این آلبوم ۳ جایزه گرمی بهترین آلبوم کلاسیک، بهترین تک‌نوازی و نوازندگی کلاسیک و بهترین مهندسی ضبط موسیقی کلاسیک سال ۱۹۷۰ را از آن خود کرد. تنوع رنگ های صداهایی که وندی کارلوس با سینتی سایزر طراحی کرده بود، خود رابرت موگ را شگفت زده کرد.

وندی کارلوس با تکنیکی که خود آن را «فریب دادن هوا» می‌خواند، توانست رنگ های گوناگون و متنوعی را با استفاده از تنها چند شکل موج ساده مثل سینوسی، دندان اره‌ای، مربعی، مثلثی و نویز تولید کند. سینتی سایزر در دستان توانا و ذهن خلاق کارلوس، تبدیل به طاووس سازهای الکترونیکی شد.

چهارمین رویداد: جورج هریسون نوازنده گیتار، سیتار، پیانو و یکی از خواننده های گروه بیتلز در سال ۱۹۶۹ از سینتی سایزر ماژولار موگ برای ساخت یک آلبوم موسیقی سریالیستی به نام «صدای الکترونیک» استفاده کرد. این آلبوم شامل دو قطعه بلند بود. مدت زمان قطعه اول ۱۹ دقیقه و قطعه دوم، ۲۵ دقیقه بود.

او همچنین در یکی از لایه های ملودی آهنگ معرف «خورشید طلوع می‌کند» از آلبوم ابی رود (Abby Road) از سینتی سایزر ماژولار موگ استفاده کرد. جان لنون نیز از سینتی سایزر ماژولار موگ در کلیپ «مزرعه توت فرنگی زنده باد» استفاده کرد اما استفاده او تنها در کلیپ و نه موسیقی این آهنگ بود. بیتلز گام مهم و تعیین کننده دیگری نیز در آثار آخر خود برداشت. در آهنگ هایی چون: «فردا هرگز نمی‌داند» (Tomorrow Never Knows) ساخته جان لنون و «فقط یک آهنگ شمالی» (Only A Northern Song) ساخته جورج هریسون، موسیقی سریالیستی که تا آن زمان در قلمرو موسیقی آتونال و تجربی بود، با ظرافت و هنرمندی خاصی وارد موسیقی مردم پسند شد.

محمدعلی پورخصالیان

محمدعلی پورخصالیان

محمدعلی پورخصالیان
متولد ۱۳۵۷ تهران
نویسنده، مترجم، نوازندۀ پیانو، کیبورد و سینتی‌سایزر و طراح صدا

۱ نظر

بیشتر بحث شده است